Omscholen is relevanter dan ooit. Sommige sectoren staan op omvallen, terwijl anderen groeien. En dat komt niet alleen door de coronacrisis. Denk bijvoorbeeld ook aan de toenemende vergrijzing en automatisering in Nederland. Een ding is zeker, veel mensen moeten op zoek naar een nieuwe baan. Soms noodgedwongen, maar soms ook omdat je baan gewoon niet meer bij je past. In beide gevallen kan het voorkomen dat je werk gaat doen wat je nog niet eerder hebt gedaan. Dan is jezelf laten omscholen of bijscholen handig. Maar hoe doe je dat? Wat zijn de mogelijkheden en waar moet je op letten? Wij vertellen je hoe je omscholing op de juiste manier aanpakt. 

Wanneer omscholen of bijscholen? 

Omscholing of bijscholing komt voor in verschillende situaties. Bij omscholen gaat het om een heel ander vak leren. Dus een opleiding volgen voor iets anders dan voorheen. Bijscholen draait om je kennis opfrissen of verdiepen. Het vakgebied nog beter leren kennen, om zo misschien wel een nieuwe stap in het bedrijf of de sector te maken. In dit artikel spreken we vooral van omscholen, maar de situaties die we omschrijven zijn vaak ook voor bijscholing relevant.  

Omscholen van kansarme naar kansrijke sector

Omdat er op dit moment veel verschuivingen zijn op de arbeidsmarkt, zie je dat veel mensen in een andere sector moeten gaan werken. Onder andere de horeca, evenementensector en reisbranche beleven moeilijke tijden. Mensen verliezen hun baan en weten niet of en wanneer ze weer aan de slag kunnen in deze sectoren. Tegelijkertijd hebben ze in andere sectoren handen tekort. Zoals in de zorg, logistiek en bouw. Dan biedt omscholing uitkomst. In plaats van werkloos thuis te zitten en te wachten op betere tijden, kun je ook in een andere sector aan de slag. Maar daar heb je dan wel de juiste kennis en vaardigheden voor nodig. En het moet bij je passen, natuurlijk.

Omscholen voor een passende baan

Een andere situatie die vaak voorkomt is dat mensen niet gelukkig zijn in hun huidige baan. Je zit niet op de juiste werkplek. Dat kan aan veel dingen liggen. Je vindt bijvoorbeeld de sector of de inhoud van je werk niet interessant. Of je hebt geen prettige relatie met je leidinggevende en collega’s. En het is mogelijk dat de arbeidsvoorwaarden of doorgroeimogelijkheden niet naar wens zijn. Wat het ook is, deze situatie is voor niemand houdbaar. Voor werknemers, collega’s en werkgevers leidt dit tot een verstoorde werkplek. Het belangrijkste is dat je werk doet dat bij je past. Als het nodig is om van baan te wisselen om dat te bereiken, dan kan omscholing net het steuntje in de rug zijn dat je nodig hebt.

Bijscholen om jezelf te ontwikkelen

Daarnaast zie je dat onder andere door de toenemende automatisering en vergrijzing in Nederland er behoefte is aan bijscholing. Er wordt steeds meer gevraagd van werknemers. Functies zijn niet in beton gegoten en veranderen mee met de tijd. Dus ook mensen moeten zich blijven ontwikkelen om de juiste vaardigheden en kennis op te doen. 

Welke mogelijkheden heb je bij omscholing?

Het is afhankelijk van jouw specifieke situatie hoe omscholing of bijscholing eruitziet en wie het betaalt. We zetten de mogelijkheden voor je op een rij. 

Omscholen bij je werkgever

Je wil bij dezelfde werkgever blijven, maar wel in een andere functie? Dan is het goed mogelijk dat je werkgever (een deel van) de kosten betaalt voor omscholing. Werkgevers hebben in veel gevallen een inspanningsverplichting om werknemers passend werk te bieden. Bijvoorbeeld bij re-integratie na langdurig uitval, zoals bij een burn-out. 

Een ander scenario is dat werkgevers gebruik willen maken van steunpakketten vanuit de overheid als gevolg van de coronacrisis. Werkgevers die bijvoorbeeld gebruik maken van de NOW-regeling waarmee ze een tegemoetkoming in de loonkosten krijgen, zijn vanaf juli 2020 verplicht om hun werknemers te stimuleren om aan bij- en omscholing te doen. De Nederlandse overheid heeft hier speciaal het programma ‘NL leert door’ voor ingericht.

NL leert door

Ben je door de coronacrisis in de problemen gekomen met je werk? Dan kun je kosteloos scholing volgen en ontwikkeladviezen krijgen om je aan te passen aan de huidige arbeidsmarkt. Naar verwachting zijn de trainingen per november beschikbaar en de ontwikkeladviestrajecten vanaf 1 december. Bekijk de actuele informatie over dit programma op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. 

Outplacement

Bij ontslag is er soms de mogelijkheid tot outplacement. Bij outplacement word je geholpen bij het vinden van een baan en alles wat daarbij komt kijken. Je leert bijvoorbeeld je eigen kwaliteiten kennen, krijgt sollicitatietraining en wordt begeleid met netwerken. Hoe een traject er precies uitziet verschilt per traject. Loopbaancoaching is in ieder geval een belangrijk onderdeel van outplacement. 

Ben je benieuwd welke loopbaancoach bij jou past? Wij hebben een netwerk van goede coaches en kunnen je hierover adviseren. Als je eenmaal weet welke vaardigheden je hebt en wat je wilt op de arbeidsmarkt, dan kunnen wij je ook helpen met het vinden van een passende baan. Wij kijken specifiek naar jouw situatie en begeleiden je naar nieuw werk. Neem vrijblijvend contact met ons op om je situatie te bespreken.

Het voordeel van outplacement is dat de werknemer sneller een nieuwe baan krijgt en de werkgever voldoet aan de wettelijk vastgestelde verantwoordelijkheid tot goed werkgeverschap.  

Transitievergoeding

Als je ontslagen wordt krijg je meestal een transitievergoeding. Deze vergoeding is bedoeld om de overstap naar een nieuwe baan makkelijker te maken. Het is dus zeker mogelijk om hiervan de benodigde omscholing of een outplacementtraject te betalen. 

Zelf laten omscholen 

En uiteraard is er altijd nog de mogelijkheid om alles zelf te regelen. Een nieuwe opleiding of cursus volgen en daarmee je kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Of het volgen van loopbaanbegeleiding om uit te vinden wat je precies wil en kan. Het is goed om te weten dat je opleidingskosten voor werk mag aftrekken bij de aangifte inkomstenbelasting, waardoor de netto studiekosten lager uitvallen. 

Waar moet je op letten met omscholen?

Het doel van omscholen op welke manier dan ook is werk te vinden dat bij je past. Het gaat erom dat je ontdekt wie je bent, wat je kwaliteiten zijn en hoe je deze wil en kan inzetten op de arbeidsmarkt. Als je dat eenmaal weet kan je op zoek naar de ideale functie voor jou. 

Er wordt op dit moment bijvoorbeeld regelmatig gezegd dat mensen die hun baan kwijtraken in een sector met een onzekere toekomst zich moeten laten omscholen naar sectoren die groeien. Als je bijvoorbeeld in de horeca, evenementensector of reisbranche werkte kun je nu aan de slag in de zorg, logistiek of bouw. Daar is werk genoeg. Vanuit economisch perspectief en de samenleving gezien is dat een logische keuze. Maar het moet natuurlijk wel bij iemand passen. Als de vaardigheden en ambities van een persoon niet aansluiten bij werken in deze sectoren, dan is de kans op een mismatch groot. Daar wordt niemand gelukkig van, zeker de persoon zelf niet. Voor je het weet ligt er een arbeidsconflict of burn-out op de loer.Daarom is het beter om op individueel niveau te kijken naar de alternatieven voor iemand op de arbeidsmarkt. Onze tool WorkMatch brengt deze alternatieven in beeld. Wat past er bij jou als persoon? Welke vaardigheden heb je? Waar wil je naartoe? En wat kan je daarmee op de arbeidsmarkt? Als je dat allemaal weet vind je pas echt werk dat bij je past.